LOKALIZACJA: Małopolska. Powiat Myślenicki.

Informacje

niedziela, 23 czerwca 2024

Wspomnienie "Czarnej Niedzieli" - tragicznych wydarzeń z 1940 roku

Dzień 23 czerwca 1940 roku przeszedł do historii Myślenic pod nazwą „Czarnej Niedzieli”. Od tamtych tragicznych wydarzeń minęły już 84 lata, a pamięć o pomordowanych Myśleniczanach trwa, czego wyrazem są coroczne uroczystości złożenia wieńców przy tablicy pamiątkowej na budynku Komendy Powiatowej Policji w Myślenicach. W tym roku kwiaty w imieniu burmistrza Jarosława Szlachetki złożył sekretarz Gminy Myślenice, Robert Pitala w obecności przewodniczącego Rady Miejskiej Mirosława Fity oraz komendanta powiatowego Policji mł.insp. Macieja Rymara.

Zarys historyczny Czarnej Niedzieli:

Słoneczna letnia niedziela 23 czerwca 1940 roku stała się jedną z najbardziej tragicznych niedziel w historii Myślenic w okresie II wojny światowej. Nazwana później „czarnej niedzielą”. Była pierwszą krwawą represją, jaka spadła na Myślenice w latach okupacji hitlerowskiej. Pierwszą, ale niestety nie ostatnią. Przyniosła śmierć trzydziestu pięciu mieszkańcom Myślenic – przedstawicieli różnych środowisk, których aresztowano, a następnie wywieziono do więzienia Montelupich w Krakowie.

W nocy z 22 na 23 czerwca 1940 roku na myślenickiej poczcie nastąpił wybuch granatu lub petardy. Sprawców tego czynu nie ustalono. Hitlerowcy w myśl odpowiedzialności zbiorowej w niedzielę 23 czerwca aresztowali 10 zakładników- mieszkańców Myślenic, którzy dwa dni wcześniej otrzymali zawiadomienie, że wyznaczono ich na "zakładników celem odparcia aktów sabotażu". Zakładnikami mieli być przez 14 dni i w tym okresie musieli meldować się codziennie w biurze burmistrza.

We wspomnianą "czarną niedzielę" nastąpiły dalsze aresztowania. Zakładników oraz 25 aresztowanych na ulicach, a także tych zabranych bezpośrednio z domów, zaprowadzono przed budynek poczty (obecnie budynek policji przy ulicy Jagiellońskiej), gdzie ich sfotografowano, a następnie wywieziono do więzienia Montelupich w Krakowie. Oznajmiono im, że jeżeli nie znajdzie się sprawca zamachu na poczcie, zostaną rozstrzelani. Umieszczono ich w celi śmierci. Następnie większość osób wywieziono do fortu w Krzesławicach i tam 29 czerwca 1940 roku rozstrzelano.

Byli to:

Emil Bicz
Antoni Burtan - zakładnik
Tadeusz Bursztyn
Kazimierz Burtan
Roman Czepiel
Adam Dutkiewicz
Kazimierz Dutkiewicz
Józef Fijał
Wincenty Frączek - zakładnik
Jan Gębicki
Marian Gębicki
Jan Goławiecki
Józef Goławiecki - zakładnik
Abraham Goldblum
Roman Gorączko
Antonina Gorączkówna
Zofia Gorączkówna
Stanisław Hołuj
Wojciech Hosaja - zakładnik
Czesław Adam Janowski
Stanisław Jędrzejowski - zakładnik
Andrzej Miętus - zakładnik
Kazimierz Orzechowski
Roman Piesh
Mieczysław Pilch
Kazimierz Skóra - zakładnik
Socina
Antoni Stożek
Stanisław Syrek - zakładnik
Antoni Święch - zakładnik
Karol Święch
Franciszek Ujczak
Zygmunt Udziela
Piotr Wierciak - zakładnik

Rodziny pomordowanych zawiadomiono, że "zmarli" 29 czerwca 1940 roku, a jako przyczynę zgonu podano chorobę serca, zapalenie płuc, udar mózgu itp.

Pamięć o ofiarach "czarnej niedzieli w Myślenicach jest wciąż żywa. Rokrocznie, 23 czerwca przy tablicy upamiętniającej tragiczne wydarzenia z 1940 roku, spotykają się rodziny pomordowanych, przedstawiciele samorządu, różnorodnych instytucji, a także młodzież z miejscowych szkół. Spotykają się, by oddać hołd ofiarom hitleryzmu, spotykają się, by przypominać, jaką cenę niegdyś trzeba było zapłacić za bycie patriotą.