Wydarzenia
poniedziałek, 22 sierpnia 2022
80. rocznica deportacji Myślenickich Żydów
Pod tablicą wspominającą deportację Żydów z Myślenic z 22 sierpnia 1942 roku przy ulicy Rynek 10 w osiemdziesiątą rocznicę tych wydarzeń zebrali się mieszkańcy, przedstawiciele ludności żydowskiej oraz przedstawiciele władz, by złożyć kwiaty i zapalić znicze, przypominając bestialską postawę Niemców wobec Myślenickich Żydów. Przed wojną blisko 20 procent ludności Myślenic stanowiła ludność żydowska. 22 sierpnia 1942 r. na rozkaz niemieckich okupantów z Myślenic deportowano ponad tysiąc żydowskich mieszkańców. Najpierw trafili do Skawiny. Następnie po trwającej kilka dni selekcji większość osób została wysłana do niemieckiego obozu zagłady w Bełżcu.
W ramach 80. rocznicy zbrodniczej Akcji Reinhardt, by uczcić pamięć żydowskiej społeczności wymordowanej przez Niemców, kwiaty pod tablicą złożyli przedstawiciele myślenickiego samorządu - burmistrz Myślenic Jarosław Szlachetka w obecności swojego zastępcy Mateusza Sudra oraz sekretarza Gminy Myślenice Roberta Pitali. Wieniec złożyli również poseł na Sejm RP Władysław Kurowski i radny województwa małopolskiego Robert Bylica, a także przedstawiciele Instytutu Pamięci Narodowej, stowarzyszenia "Wspólnota Myślenice" oraz ludności żydowskiej.
Oprócz złożonych kwiatów, zapalonych zniczy i modlitwy został odczytany list prezesa IPN dr Karola Nawrockiego przez Naczelnik Oddziałowego Biura Badań Historycznych IPN w Krakowie panią dr hab. Cecylię Kute. Wydarzenie poprowadził dr Łukasz Malinowski, dyrektor Muzeum Niepodległości w Myślenicach, który przybliżyl historyczne wydarzenia sprzed osiemdziesięciu lat, a także wspomniał o programie przygotowanym przez Muzeum Niepodległości w celu wspomnienia okoliczności z 1942 roku.
Iauguracją rocznicy był piątkowy wykład prof. dra hab. Łukasza Sroki na temat historii Żydów galicyjskich, ich kultury oraz drogi do własnego państwa, który zainauguruje obchody 80. rocznicy deportacji myślenickich Żydów. W niedzielę 21 sierpnia natomiast, Muzeum Niepodległości w Myślenicach zaprosiło zainteresowanych na spacer po Myślenicach śladem żydowskiej diaspory. Wszystko rozpoczęło się na ekspozycji stałej myślenickiego muzeum, gdzie mimo ,,niewyraźnej'' pogody zjawiła się grupka lokalnych miłośników historii. Przewodniczka muzealny wyznaczył trasę, której początek skupił się na ulicach: Jordana, Traugutta oraz Sobieskiego, gdzie znajdowały się przed wojną m.in.: hotelik Rothów, dom rodziny Lustigów - handlarzy artykułami żelaznymi, dom rabina Mosze Longenauera, kamienica dentysty Grossa czy słynna Goldwasserówka, w której mieszkali prawnik Lazara Goldwassera oraz jego syn Adam znany poeta i przyjaciel Jana Izydora Sztaudyngera.
Następnie ruszono na ulicę Reja, gdzie mieściła się kiedyś rzeźnia Afterguta i założone przez Niemców w 1941 roku Getto, gdzie stłoczono około 300 Żydów wysiedlonych z okolicy Myślenic. Na trasie nie mogło zabraknąć także ulicy Słowackiego. To tu do dzisiaj stoi okazały, modernistyczny budynek należący dawniej do lekarza Karola Leibla. Następnie grupa zatrzymała się nad Bysinką, przy ul. Słowackiego, gdzie niegdyś znajdowało się wiele ważnych dla społeczności żydowskiej miejsc. Tu mieściła się mykwa, czyli łaźnia do rytualnych obmyć, nieco dalej synagoga zbudowana w 1890 roku, Beit Midrasz (dom nauki), szkoła Talmud Tora oraz drukarnia Dawida Fadena. Zwrócono także uwagę na dawny cheder (budynek stoi do dnia dzisiejszego przy ul. Niepodległości). Po dłuższym postoju nad Bysinką, podążając śladem żydowskiej diaspory grupa przeszła ulicą Kościuszki (przy niej też znajdowały się żydowskie sklepy) i udała się na rynek. Tam nie zabrakło opowieści o licznych punktach handlowych i usługowych prowadzonych przez ludność żydowską w obrębie centrum miasta. Punktem końcowym stałą się tablica upamiętniająca deportację Żydów z Myślenic 22 sierpnia 1942 r., znajdująca się na budynku oznaczonym numerem 10.
Po uroczystym złożeniu kwiatów w dniu 22 sierpnia pod tablicą pamiątkową w Rynku, uczestnicy wydarzenia przemieścili się do Muzeum Niepodległości w Myślenicach, gdzie odbył się wykład doktora Romana Gieronia z Instytutu Pamięci Narodowej pt. "Akcja Reinhart w Generalnym Gubernatorstwie z uwzględnieniem ziemi myślenickiej". w sali konferencyjnej Muzeum Niepodległości.
